Riel in de Tweede Wereldoorlog
Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers Nederland binnen. In Riel hoorde en zag men overtrekkende vliegtuigen en bij de Kiek en op Brakel kwamen bommen neer. Vele Rielse jongemannen waren gemobiliseerd en hielpen Nederland verdedigen. Echter samen met de tot hulp gekomen Fransen moesten zij zich terugtrekken of overgeven. Op 12 mei 1940 hadden de Duitsers al Riel bereikt. De Rielse soldaten kwamen gelukkig allemaal terug, Janus Janssens na een bombardement op het schip Pavon (zie wikipedia).
Met de bezetting kwamen direct verschillende maatregelingen, zoals verduistering en inkwartiering. Ook werd direct begonnen met het vergroten van vliegveld Gilze-Rijen en de aanleg van het schijnvliegveld hier op de Kiek. Beide werden in de oorlog vaak gebombardeerd, wat de Rielse bevolking goed kon horen. Een keer ging het goed mis: lees hier meer op de pagina over het bombardement op Brakel.
De maatregelen van de bezetters werden steeds stricter: het distributiesysteem met bonnen voor schaarse goederen werd uitgebreid en ook de landbouw werd gecontroleerd: Nederland moest zelfvoorzienend worden, alle importstromen waren dan ook verdwenen. Iedereen moest geregistreerd worden, wat controle op uitgifte van goederen en personen eenvoudiger maakte voor de bezetter. Ook vorderden Duitsers bezittingen zoals radiotoestellen, de kerkklokken etc. en verplichtte tot arbeidsinzet. Veel jongemannen besloten dan ook om onder te duiken om niet in Duitsland te hoeven gaan werken. In Riel waren veel onderduikers, waaronder een gekend verhaal over een Joodse onderduiker. Het verzet, in Riel contactpersoon meester van den Hout, had een drukke taak met het zorgen voor de onderduikers en om vluchtelingen te grens over te helpen.
Vanaf 5 oktober kwam eindelijk de bevrijding nabij, de Engelsen waren genaderd tot Nieuwkerk, de Poolse brigade tot Alphen. Vandaar werd Riel beschoten, zodat de Rielse bevolking veelal in de schuilkelders moest doorbrengen. Riel werd op 27 oktober 1944 uiteindelijk bevrijd. De Polen trokken op via Looienhoek-Brakel-Spaansehoek richting, de bezetter moest zich steeds verder terugtrekken. Riel heeft ook de nodige schade en slachtoffers opgelopen tijdens deze nadagen van de oorlog. Tot maart 1945 bleef de dreiging van de V-1 bommen en helaas kende Riel ook slachtoffers door -latere- mijnontploffingen…
Bronnen/Meer lezen:
- De Runstoof jaargang 17 nr 2/3 (1994) Leesbrief over de Tweede wereldoorlog; jaargang 27.3 (2004) Themanummer Alphen 60 jaar bevrijd; jaargang 42.1 (2019) oorlogsverhalen en ook andere verschillende getuigenissen in boekwerken, uitgegeven door Heemkundekring Carel de Roy (in streekmuseum, Brabantcollectie)
- Erens, M.A. (WO2, uitgave 1978) Alphen in de baronie van Breda deel V, zie ook herpublicatie in Geerts, Karel, (2021) Alphen in de Tweede Wereldoorlog: 1940-1945
- Gils, Jan van en Karel Geerts (2019), Oorlogsslachtoffers Alphen en Riel, Tweede Wereldoorlog 1940-1945, uitgave Heemkundekring Carel de Roy
- Buitkamp, dr J (1984) Oorlog en bevrijding in woord en beeld Merksplas-Baarle-Alphen en Gilze