Belslijntje

Alphen heeft een internationale verbinding. Of beter gezegd, het had een internationale verbinding. Hoewel Alphen grenst aan België, het heeft geen enkele grensovergang, er is geen bruggetje over de grensleije of men moet via gemeente Goirle (naar Aarle) of via gemeente Baarle (via Bedaf). De internationale verbinding waar hier op gedoeld wordt was de spoorlijn van Turnhout via Weelde Statie, Baarle, Alphen en Riel naar Tilburg.

In 1867 reed hier de eerste trein, bij koninklijkbesluit was op 18 december 1866 het tracé vastgesteld. In die tijd ging het wat het vlugger dan de HSL of de Betuwelijn! Toch waren er 64 grondeigenaren in Alphen en 37 in Riel bij betrokken. Echter de grondeigenaren werden goed gecompenseerd en er was in 1851 een onteigeningswet aangenomen….

De lijn kwam tussen de molen en het molenaarshuis in Riel en behalve de molenaar daarnaast zullen vele anderen voortaan moeten omrijden, langs de 11 overgangen in Alphen en Riel, waarvan er 7 een wachthuisje krijgen (zoals nog te zien op Boshoven en op de Nieuwe Veldweg).  In Alphen werd een stationsgebouw gebouwd en kwamen twee douanewoningen. Ook in Riel kwam een stationsgebouw.

De ontsluiting middels het spoor zorgde voor een economische impuls. Bij de stations ontstonden in Alphen café de Statie en het stationskoffiehuis aan de andere kant en in Riel café Leemans. Ook werden er verschillende leerlooierijen opgericht, omdat er schors en huiden makkelijker konden worden aangevoerd. Daarnaast was er onder meer handel van mest, stro, hout en steenkool.

Het personenvervoer stopte reeds in 1934 en het goederenvervoer werd steeds minder door concurrentie van de bus, auto en vrachtwagen. In 1974 stopte ook het goederenvervoer, maar er werd nog tien jaar gereden met de toeristische stoomtrein “de Baolboemel.” Eind jaren tachtig werd het spoor zelf afgebroken en kwam er een schitterend fietspad. Voor vele scholieren en recreatieve fietsers een mooie directe verbinding door het groen. Bij de aanleg van de randweg werd er een mooie fietsbrug aangelegd ter hoogte van de Nieuweveldweg. Daar staat ook nog 1 van de 6  overgebleven wachtposthuisjes. Op Alphen Boshoven het andere huisje op ‘ons’ grondgebied. Daar is ook een monument gemaakt, een restauratie van Kilometer palen, met daarbij ook erfgrenspaaltje met daarop TT vermeld (Turnhout-Tilburg), oorspronkelijk uit 1867 en een vermeld met NS (Nederlandse Spoorwegen) die van oorsprong zijn na 1938.

Behalve de naam Stationstraat in Alphen herinnert ons daar ook nog de douanewoningen, de cafés en op het Renesplein een Andreaskruis, een treintje en het beeld “de Ontmoeting” aan de internationale spoorverbinding.

Waar te vinden:

Boshovensebaan 2, 51° 27’ 55” NB, 4° 56’ 32” OL

Stationstraat / Renesplein     51.478747, 4.959319

Nieuwe veldweg 3    51.482897, 4.964801

Bronnen/Meer lezen

• Eijck, Jan A.M. de (2017) “150 jaar Bels Lijntje ging niet altijd over rozen” in de Runstoof jaargang 40.3
• Cornelissen, Henk (2018) Kilometer monument Bels Lijntje in de Runstoof jaargang 41.3
• http://www.adkusters.dsmynas.com/Website%20mynas/Bels%20lijntje%20historie.html
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_gemeentelijke_monumenten_in_Alphen-Chaam
• https://www.mariusbroos.nl/